KPSS sonuç belgenizde çeşitli puan türleri görürsünüz. Bunlardan en temel ve yaygın olanları P1, P2, P3 puanlarıdır. Bu puan türleri, Genel Yetenek (GY) ve Genel Kültür (GK) testlerindeki netlerinizin farklı ağırlıklarla hesaplanmasıyla elde edilir ve farklı kadroların alımında kullanılır:
- KPSS P1: Bu puan türünde Genel Yetenek testinin %70’i, Genel Kültür testinin %30’u alınarak hesaplama yapılır. Yani P1 puanında matematik ve Türkçe (GY) netleriniz daha belirleyicidir. P1 genellikle mühendislik ve İİBF mezunlarına açık bazı uzman yardımcılığı kadroları için istenir. Örneğin Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) uzman yardımcılığı, Merkez Bankası alımları gibi bazı kurumlar P1 puanıyla aday çağırır. P1 daha çok sayısal ağırlıklı pozisyonlara yöneliktir diyebiliriz.
- KPSS P2: Bu puan türü Genel Yetenek %60, Genel Kültür %40 ağırlıklıdır. Yani P2’de de GY ağır basar ama GK’nın etkisi P1’e göre biraz daha fazladır. KPSS P2, bazı uzman yardımcılığı ve denetmenlik kadrolarında kullanılır. Özellikle İİBF mezunlarının girebildiği bazı kadrolar (Çalışma Bakanlığı, Diyanet uzman yrd. vb.) P2 isteyebilir. Ayrıca P2 puanı, lisans dışı mezunlar için değil sadece lisans KPSS’den hesaplanır; ancak bazı kaynaklar P2’nin önlisans/lise KPSS için anlamı olmadığını, sadece lisans adayları için önemli olduğunu belirtmiştir. (Not: Hürsöz Gazetesi kaynağı P2’yi “önlisans ve ortaöğretim KPSS’ye girenler için hesaplanır, lisans düzeyine yoktur” diye ifade etmiş, ama bu yanlıştır. P2 de lisans KPSS’den hesaplanır, sadece kullanım alanı sınırlıdır.)
- KPSS P3: En çok bilinen puan türü budur. Genel Yetenek %50 ve Genel Kültür %50 ağırlıkla hesaplanır. P3 puanı, B Grubu lisans kadrolarının tamamında kullanılan puan türüdür. Merkezi atamalarda lisans mezunları P3 puanlarını kullanır. Yani bir lisans mezunu memur “puanı” dediğimizde genelde P3’ü kastediyoruz. Adalet Bakanlığı, Gelir İdaresi, üniversiteler, belediyeler vb. tüm memur alımları lisans mezunları için P3 üzerinden yürür. P3 puanı yalnızca çift yıl lisans KPSS sonucunda hesaplanır (tek yıl lisans KPSS A grubu için de P3 verilir ama o merkezi atamada kullanılmaz demiştik). Sonuç olarak, P3 puanınız lisans düzeyi düz memurluk puanınızdır.
Ayrıca ön lisans ve ortaöğretim adayları için de P93 (ön lisans GK-GY puanı) ve P94 (ortaöğretim GK-GY puanı) puan türleri vardır. Bunlar da kendi düzeylerinde P3 benzeri rol oynarlar. Örneğin 2024 KPSS Ön Lisans’a giren birinin P93 puanı 2024-2026 arası memuriyet başvurularında geçerli olur. Ortaöğretim için P94 keza.
P1 ve P2’nin önemli olduğu durumlar daha az ve spesifiktir. Çoğu aday için asıl kritik olan P3’tür, zira merkezi memur alımı ve çoğu kurum sınavı için P3 istenir. Yine de ilanlarda bazen “P1 veya P2 puan türünden 80 ve üzeri almak” gibi şartlar görebilirsiniz. Örneğin Aile Bakanlığı denetmen yardımcılığı alımında P2 istenmiş olabilir, ya da Merkez Bankası uzman yardımcısı alımında P1 kullanılmış olabilir.
Kısaca özetlersek:
- P1 = GY %70 + GK %30 (Mühendislik, bilişim uzmanı alımı gibi bazı kadrolar).
- P2 = GY %60 + GK %40 (Müfettiş yardımcılığı, uzman yardımcılığı kadrolarının bir kısmı).
- P3 = GY %50 + GK %50 (Genel memur kadroları, tüm B grubu alımları).
Adaylar genelde tek bir oturuma girerek bu puanların hepsini aynı anda almış olur. Örneğin lisans KPSS’de GY-GK çözünce ÖSYM sizin için otomatik P1, P2, P3 puanlarını hepsini hesaplar. Sizin netlerinize göre aralarında genelde çok büyük fark olmaz, ama GY netiniz GK’ye göre çok yüksekse P1 puanınız, GK çok iyiyse P3 puanınız daha yüksek gelebilir.
Hangi puan türüyle alım yapıldığını takip etmek önemli. B Grubu memurlukların hepsi P3 (lisans), P93 (önlisans), P94 (lise) ile olur. A Grubu kadroların alımları ise kılavuzda belirtilir; genelde P48, P47 gibi alan testlerini de içeren puanlar kullanılır. P1, P2 de bazı A grubu alımlarda devreye girer dediğimiz gibi.
Sonuç olarak, KPSS puan türleri farklı meslek gruplarına yöneliktir ve her biri farklı bir hesaplama yöntemiyle elde edilir. Bu türler sayesinde kurumlar, pozisyonun gerektirdiği yeteneğe uygun adayları sıralayabilirler. Örneğin sayısal aklı güçlü kişileri arayan bir kurum P1’i baz alırken, denge isteyen bir memurluk alımı P3’ü baz alır. Sınava giren adayların sonuç belgesinde bu puanların hepsi yer alır, ilgili işe başvururken hangisi gerekiyorsa onu kullanır.
